Balkanlar’ın incisi Karadağ ile ilgili avantajları belki bir arkadaşınızdan, belki de bir haberde gördünüz ve araştırmaya başladınız. Öncelikle şunu bilmelisiniz ki, sizi tahmin ettiğiniz kadar zorlu bir süreç beklemiyor. Gelişmekte olan, Balkanlar’ın genç ülkesi Karadağ, bürokrasi anlamında çok hızlı bir sisteme sahip. Şimdi, bu genç ülkede hangi yollarla oturma ve çalışma iznine sahip olursunuz, hangi yolun ne avantajı ne dezavantajı var size bunları aktaralım.
Herkesin, AB ülkelerinden bildiği ve oturma & çalışma izni hedeflendiğinde aklına gelen ilk yol “konut alma”dır. Evet, Karadağ’da da konut alarak oturma iznine sahip olabilirsiniz. Oturma izninizi her yıl yenilemek durumundasınız, yeni izinleriniz de sürekli “1 yıl” süreli çıkacaktır. Bu izin, ortaklı alımlar dahi olsa, tapu sahibine veya paydaşlardan sadece birine veriliyor. Yani örneğin, “3 arkadaş ortak ev alalım, hem yatırım yapmış oluruz hem de hepimizin oturma izni olur” diye düşünüyorsanız, tam şuanda bu fikri unutabilirsiniz. Yapılan suistimaller nedeniyle, daha önceden her paydaşa verilen oturma izni, artık sadece 1 kişiye veriliyor. Oturma izni alan kişi, kendi izni üzerinden eşine ve 18 yaş altındaki çocuklarına da oturma izni alabilir. Şimdi gelelim konut alımlarından elde edilen izinlerin asıl riskine. Karadağ’da konut alımlarında bir alt fiyat limiti bulunmuyor. Yani siz, eğer bulabiliyorsanız 20.000€’ya da ev alsanız, 1,000,000€’ya da ev alsanız aynı oturma iznine sahip oluyorsunuz. Karadağ AB’ye girdiğinde, alt fiyat limiti olmadığı için, konut alımlarından elde edilen izinlerin yenilenmeme veya sadece belli bir miktar üzerindeki alımlardan elde edilen izinlerin yenilenmesi riski söz konusu. Çok uzağa gitmeye gerek yok; aynı durum komşumuz Bulgaristan’da da yaşandı.
Karadağ’da oturma izni için en çok tercih edilen ve daha hızlı, garanti olan diğer yol “şirket kurma”dır. “Şirket kuruluşu” denilince, özellikle ticaret geçmişi olmayan insanlarda bir şüphe, bir korku doğuyor; fakat şirket kurmanın, devam ettirmenin veya kapatmanın prosedürü çok kolay, az maliyetli ve hızlıdır. Kurulacak şirketlerde herhangi bir sermaye şartı veya teminat aranmıyor; yani şirketinizi 1€ sermaye ile açabilirsiniz. Şirketinizi tek başınıza veya ortaklı olarak kurmanız da mümkün. Şirket üzerinden alacağınız oturma ve çalışma izni, eşinize ve 18 yaşından küçük çocuklarınıza oturma izni almanıza da olanak sağlıyor. Eğer çocuklarınız 18 yaşından büyükse, şirket ortağı olarak göstererek, onlara da oturma ve çalışma izni alabilirsiniz. Verilen çalışma izinleri, Karadağ’daki diğer şirketlerde çalışmanız için değil; kurduğunuz şirketin ticari faaliyetlerini yürütmek için veriliyor. Şirket kuruluşu ile elde edilen izinlerin avantajlı olduğu başka bir nokta da, eğer Karadağ’da yaşama planınız varsa size 5 yıl sonra “süresiz oturum izni” sağlamasıdır.
Eğer Karadağ’dan alacağınız konutu sadece bir yatırım aracı olarak düşünüyorsanız, oturma ve çalışma izninizi şirket kurarak alın, konutu ise sadece bir “satın alım” olarak bırakın; yani konut üzerinden oturma izni başvurusunda bulunmayın. Hatta konutunuzu şirketiniz üzerine alabilir, şirketinizin daha dolu olmasını sağlayabilirsiniz.